تصاویری از اولین رژه‌های موشکی سپاه در دهه 60 بمناسبت سی‌امین سال اقتدار موشکی منتشر شد.
همزمان با شلیک موشک‌های 9 متری عراق که در کوچه‌های 2 متری دزفول فرود می‌آمد، هواپیماهای صدام نیز در عمق کشور، حتی بر روی پایتخت ایران سایه وحشت انداخته بودند.
دست‌های ایران برای پاسخ به حملات موشکی صدام خالی بود اما مردم در نمازجمعه شعار «موشک جواب موشک» سر می‌دادند.
حالا سپاه باید دست به کار می‌شد و به حوزه‌ای ورود می‌کرد که تجربه آن تا پیش از این وجود نداشت.
از زمان نبرد انگلستان در تابستان ۱۹۴۰ میلادی در جنگ جهانی دوم، اهمیت رادار به شکل خاصی توسط تمامی کشورهای صاحب تکنولوژی درک شد و صاحبان تکنولوژی در این بخش سریعا به سمت طراحی و ساخت انواع رادار‌ها رفتند، اما از همان زمان نیز کشورهای صاحب تکنولوژی به‌دنبال راه‌هایی برای غلبه بر رادار‌ها بودند.
در طول سال‌های بعد، روش‌های گوناگونی برای مقابله با رادار‌ها استفاده شد که می‌توان از آن میان به حرکت جنگنده‌های مهاجم در ارتفاع پایین برای در امان ماندن از امواج رادار، استفاده از سامانه‌های جنگ الکترونیک برای کور کردن رادار‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های پنهانکاری اشاره کرد.
اما راه دیگر در مبارزه با سامانه‌های راداری استفاده از موشک‌های ضد رادار بود که هنوز هم استفاده از آن در ارتش‌های مختلف جهان متداول است. در ابتدا باید دید اصولا موشک ضد رادار چیست و دارای چه مزیت‌هایی است؟
به زبان ساده، موشک ضد رادار سلاحی است که از امواج رادار به‌منظور ردیابی بهره برده و به سمت منبع انتشار این امواج حمله می‌کند. به همین دلیل است که در زبان انگلیسی و در بسیاری از ترجمه‌های فارسی، با واژه موشک‌های ضد تشعشع رو به رو می‌شویم.
اولین کاربرد گسترده موشک‌های ضد رادار به زمان جنگ ویتنام باز می‌گردد.
«اصولا یک موشک ضد رادار و یا به عبارت سلاحی با قابلیت آشیانه‌یاب راداری از امواج ساطع شده از رادار و سیستم‌های جنگ الکترونیک خود دشمن برای یافتن و حمله به آن بهره می‌برد. این در حالی است که در زمان استفاده از جستجوگر رادار خودی، شما باید هدف را با استفاده از رادار خود شناسایی و بر روی آن قفل کرده و شلیک کنید. اما در زمان استفاده از موشک‌های ضد رادار می‌توان در حالت جستجوی غیر فعال منتظر امواج راداری دشمن شده و موشک مورد نظر را به سمت منبع آن پرتاب کرد.»
موشک بالستیک "قیام" به علت عدم وجود بالک، ایران را در زمره کشورهای پیشرفته در صنایع نظامی قرار داده است؛ برد قیام 800 کیلومتر بوده و کلاهکی به جرم 746 کیلوگرم را حمل می‌کند در حالیکه موشک شهاب 2 با کلاهک 750 کیلوگرمی 500 کیلومتر برد دارد.
قیام؛ ترکیب تجربه و فناوری های نو
آخرین نمونه ساخته و معرفی شده از موشک های بالستیک سوخت مایع ایرانی قیام-1 نام دارد که در رده میانبرد طراحی شده و آن را حاصل 25 سال تلاش کشور در زمینه موشک های سوخت مایع بالستیک می دانند. به نظر می رسد این موشک به مرور به طور کامل جایگزین شهاب-2 خواهد شد زیرا در حالی که میزان سرجنگی و قطر این دو یکسان است، تنها با کمی افزایش طول و 100 کیلوگرم افزایش جرم(1.65 درصد بیشتر) به 300 کیلومتر برد بیشتر(60 درصد افزایش) می رسد. این موشک نیز به بیشینه ارتفاع 126 کیلومتر در بیشترین برد خود می رسد.
ویژگی استثنایی این موشک که در نمونه دیگر تا کنون دیده نشده عدم اتکا به بالک های انتهای بدنه برای ایجاد پایداری در طی پرواز است. این کار مزیت هایی از جمله کاهش وزن و بازتاب راداری را به همراه داشته، ذخیره و انبارداری آن را نیز ساده تر می کند. این ویژگی به واسطه دستیابی به فناوری تأمین پایداری و کنترل موشک تنها به واسطه سامانه کنترل بردار رانش در خروجی موتور و کاهش قابل توجه عوامل بروز خطا در این موشک دارد.
همچنین با توجه به جدید بودن این موشک احتمالاً از فناوری های پیشرفته و سامانه های تمام دیجیتال در بخش های الکترونیکی آن استفاده شده و روش های جدید کاهش تلاطم سوخت در مخازن موشک که به کاهش خطا منجر می شود نیز از مواردیست که به کار گرفته شدن آن در موشک قیام محتمل است.
با رونمایی از جدیدترین جنگنده بومی ایرانی با نام "قاهر 313"، اولین گام بلند ایران برای عرض‌اندام در باشگاه جنگنده‌های رادارگریز با قدرت برداشته شد.
توانمندی‌های فنی صنایع دفاعی ایران درخصوص ساخت و تولید هواپیما تا مدت‌های مدید تنها محدود به تعمیرات نه چندان سنگین دوره‌ای بود. اما با پیروزی انقلاب اسلامی و تحریم‌های تسلیحاتی غرب علیه ایران، تلاش وسیعی از سوی مراکز تحقیقاتی و صنعتی نظامی ایران برای ساخت هواپیماهای پیشرفته آغاز شد.
این تلاش‌ها در نهایت به ساخت جنگنده "آذرخش" در دهه هفتاد و جنگنده "صاعقه" در اواسط دهه هشتاد انجامید. روندی که در نهایت به ارائه جنگنده F-313"قاهر" انجامید.
*رادارگریزها؛ رقبای آینده جنگنده‌های ایرانی
جنگنده" F-313 قاهر" در حقیقت نشانه دیگری از روند رو به رشد جنگنده‌های ایران برای مقابله با تهدیدات جدید در عرصه نبردهای هوا پایه است که از فضای حاکم بر نبردهای نوین نشأت می‌گیرد. در حالی که نسل جدید جنگنده‌ها در نبردهای آینده به سمت استفاده از فناوری رادارگریزی و امکان انجام همزمان چند عملیات در ماموریت‌های رزمی حرکت می‌کنند.
در طول سال‌های اخیر صنعت دفاعی کشور، بر روی چند طرح مهم پروازی متمرکز شده بود که یکی از آنها پروژه هواپیمای بدون سرنشین سفره ماهی است که اولین تجربه جمهوری اسلامی ایران در عرصه رادارگریزی پرنده‌هاست.
همزمان با این پروژه، پرنده‌های دیگری نیز در دستور کار گرفتند که بعضاً طرح اولیه و یا ماکت این پروژه‌ها در رژه‌های مختلف نیروهای مسلح به نمایش درآمد.
در یکی از این پرنده‌ها که به همراه ماکت سفره ماهی در رژه نیروهای مسلح به نمایش درآمد، فرم بدنه و استفاده از اصول طراحی هواپیماهای پنهان کار(رادارگریز) گویای این بود که متخصصان عرصه دفاع بر روی موضوع رادارگریزی متمرکز شده‌اند.
مهندس حسن پروانه، مدیر عامل صنایع هوایی ایران و طراح هواپیمای جنگنده قاهر اف- 313 در خصوص روند ساخت این جنگنده گفت: ما مسیری طولانی را طی کرده ایم تا به این مقطع رسیده ایم. ابتدا از اورهال و تعمیرات اساسی شروع کردیم که خود کار بزرگی بود که در گذشته توسط خارجی ها انجام می شد. پس از آن وارد مهندسی معکوس یکی از هواپیماهای موجود و ساخت جنگنده آذرخش شدیم. در بازه ساخت آذرخش و صاعقه نیز کارهایی روی هواپیمای تذرو انجام شد که پس آن وارد ساخت صاعقه شدیم که خود شامل طراحی و ساخت صاعقه 1 و توسعه آن توسط نیروی هوایی و وزارت دفاع شدیم.
چند تفاوت مهم در جانمایی و نوع تجهیزات موجود روی عرشه های جماران2 نسبت به نمونه های قبل دیده می شود که شامل به کار گیری یک رادار جدید، تغییر محل موشک های ضد کشتی و موشک های سطح به هوا و توپ های 20 میلیمتری است.
دومین فروند از شناورهای رده موج نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از حدود 6 سال کار و با هزینه ای در حدود یک چهارم نمونه های مشابه خارجی به آب انداخته شد.
این ناوشکن (ناو محافظ) در صنایع شهید تمجیدی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در بندر انزلی در دست ساخت بود که با پایان بیشتر کارهای نصب تجهیزات آن با کمک حوض شناور 2هزار تنی سفینه النجاه که آن هم چندی پیش به آب انداخته شده، وارد مراحل آزمایش نهایی در آب شد.
از ابتدا عنوان شده بود این ناوشکن از تجهیزات و قابلیت های افزونتری نسبت به جماران برخوردار خواهد بود. با مشاهده تصاویر این شناور رزمی می توان مقایسه بهتری نسبت به نمونه قبل انجام داد. این دو شناور در رده ناوشکن (ناومحافظ) طبقه بندی شده و قابلیت درگیری با اهداف سطحی، زیرسطحی و هوایی را با سامانه های توپخانه ای، موشک ها و اژدر داشته و توانایی پذیرش بالگرد را در عرشه اصلی خود دارند.
مشخصات نفربر ساخت ایران،نفربر براق
بُراق مدل ایرانی نفربر زرهی بی‌ام‌پی۱ است که توسط سازمان صنایع دفاع ایران تحت لیسانس سازنده چینی نفربر تایپ-۸۶ در چندین مدل از جمله نفربر، خودرو رزمی پیاده‌نظام، و خمپاره‌انداز تولید می‌شود. تایپ-۸۶ با نام صادراتی WZ-501 کپی چینی زره‌پوش معروف تولید شوروی بی‌ام‌پی ۱ است که در سال ۱۹۷۶ به عنوان اولین خودرو رزمی پیاده‌نظام ارتش سرخ وارد این خدمت نظامی در این ارتش شد.
هواپیمای جدید جت جنگنده و آموزشی پیشرفته با نام «صاعقه 2» ساخت سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع، طی مراسمی رونمایی و به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تحویل شد.
در هشتمین روز از ایام الله دهه مبارک فجر و در آستانه 22 بهمن سی و ششمین سالگرد شکوهمند انقلاب اسلامی با حضور امیر حاتمی جانشین وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و امیر خلبان علیرضا برخور جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش، هواپیمای جدید جت جنگنده و آموزشی پیشرفته با نام «صاعقه 2» ساخت سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع ، طی مراسمی رونمایی و به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تحویل شد.
معاونت جهاد خود کفایی نیروی زمینی ارتش گفت: بارزترین ویژگی های نسل جدید تانک ذوالفقار 3 چیز است.
در روز رژه نیروهای ارتش درروز 29 فروردین و همچنین رژه نیروهای مسلح به مناسبت هفته دفاع مقدس، نسل جدید تانک ذوالفقار به نمایش گذاشته شد و مورد دید همگان قرار گرفت بدین منظور خبرنگار گروه دفاع و امنیت مشرق گفتگویی اختصاصی با امیر سید مسعود زواره ای معاونت جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام داده است تا بیشتر با تغییرات عمده این تانک آشنا شویم.
موشک جدید دهلاویه به عنوان عضو جدید و جوان خانواده موشک های ضدزره نیروهای مسلح ایران، خط دفاعی مستحکمی را در برابر تانک های پیشرفته غربی و شرقی برقرار کرده و تولید بومی آن نیز امکان ارتقاء و بهسازی های آتی را تضمین می کند.
نبردهای زره و ضد زره از سابقه تاریخی طولانی برخوردار است. از اینرو ارتش هایی که تمایل به ارتقاء قابلیت های ماندگاری خود در صحنه نبرد داشته اند در هر دوی این زمینه ها سرمایه گذاری های قابل توجهی کرده اند.
هر چند ادوات زرهی در مسیر توسعه میزان مقاومت زره ها، اغلب یک قدم جلوتر از تسلیحات ضد زره قرار داشته اند اما این سلاح ها به دلیل هزینه های به نسبت کم در چرخه طراحی تا کاربری، در کشورهای مختلف دنیا به سرعت متناسب با تهدیدات روز توسعه یافته اند.
اما موشک ها در زمینه روش های هدفگیری و هدایت، تانک ها را ناچار به استفاده از ادوات دفاعی جدیدتر سوق می دادند. از اینرو دو مؤلفه هدایت دقیق و مطمئن و قدرت نفوذ بالا اصلی ترین عوامل تعیین کننده ارزش یک سامانه ضد زره محسوب می شوند.
ذکر این نکته لازم است که موشک ها به عنوان سلاح دارای قابلیت هدایت برتری قابل توجهی بر راکت ها و توپ های بدون عقب نشینی دارند ولی به دلیل قیمت بسیار بالاتر آنها، همچنان از راکت ها برای انهدام طیفی از اهداف استفاده می شود.
این سلاحها که قیمت هر گلوله آن بسیار پایینتر از موشک‌های ضدتانک است بخشی از بدنه دفاع ضد زره نیروهای مسلح را تشکیل داده و برای انهدام اهداف در مسافتهای نزدیک و یا اهداف کم تحرک نیاز به موشک‌های چند هزار دلاری ضدتانک را بسیار کاهش میدهند.
مقابله با ادوات زرهی که در نبردهای نظامی زمینی نقش اساسی را بر عهده دارند از جمله دغدغههای مهم هر نیروی نظامی در دنیا است. نیروهای پیاده به عنوان کسانی که خودروهای زرهی بیشترین آسیب را به آنها میرسانند خیلی زود به فکر چارهای مؤثر برای مقابله با این ادوات افتاند.
برای این منظور کمی پس از تثبیت وسائل زرهی به خصوص تانک در ارتشها سلاحهای ضد تانک نیز توسعه یافتند.
با توجه به محدودیتهای نیروهای پیاده در حمل و کاربری تسلیحات سنگین، ویژگیهای مشترک بیشتر سلاحهای ضد زره پرکاربرد در این نیروها را می‌توان سبکی و قابل حمل بودن توسط نفر، دوشپرتاب بودن، نشانهگیری مستقیم (با دوربین یا سامانه نشانهروی عادی)، کاربری ساده، پرتابگرهای بدون عقبنشینی، برد کوتاه و مناسب برای درگیریهای نزدیک و مؤثر علیه خودروهای سبک و نیمه سنگین زرهی و در نهایت قیمت ارزان در مقایسه با موشک‌های هدایت شونده ضد زره بیان نمود.
